Aanbiedingsbrief
Geachte leden van de gemeenteraad,
Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening van 2020. In de programma-evaluatie hebben we beleidsmatig terug gekeken op 2020. In dit jaarverslag met jaarrekening lichten we toe hoe we 2020 financieel hebben afgesloten.
Wij kijken terug op een ongekend jaar, waarin de wereld door een pandemie op z’n kop kwam te staan. En dit duurt nog steeds voort. COVID-19 kent diverse gezichten. Inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven hebben zwaar te lijden onder de huidige epidemie en de gevolgen daarvan. Het verenigingsleven, de mogelijkheden om te sporten of om elkaar te ontmoeten waren zeer beperkt.
We houden er rekening mee dat alle pijn nog lang niet zichtbaar is en we houden rekening met langdurige naschokken. Voor de economie, de samenleving en inwoners.
Zoals we in de programma-evaluatie al hebben aangegeven zijn we er trots op dat we desondanks nog zoveel van onze plannen hebben kunnen realiseren. Dankzij de goede bestuurlijke samenwerking tussen College en gemeenteraad. Daarbij ondersteund door onze organisatie die betrokkenheid, veerkracht en aanpassingsvermogen heeft getoond. We hebben onze dienstverlening kunnen continueren en nieuwe en slimme manieren van werken ons eigen gemaakt. In 2020 hebben we langs drie lijnen gewerkt hebben:
- Met veel energie focus op de uitvoering
- De samenleving zo goed mogelijk helpen bij het omgaan met de gevolgen van COVID-19
- Prioriteiten stellen.
Financieel gezien sluiten we 2020 positief af met een voordelig saldo van afgerond € 8 miljoen. Dit is een fors voordeel. Dit wordt met name veroorzaakt door grote incidentele voordelen. Zo hadden we bijvoorbeeld € 3,2 miljoen minder uitgegeven aan de regionale uitvoering van beschermd wonen en ook hebben we nog niet alle gelden uitgegeven voor COVID-19 compensatiemaatregelen (€ 1,8 miljoen). Dit geld hebben we in 2020 al ontvangen van het Rijk maar besteden we pas in 2021.
Het merendeel van de voordelen in deze jaarrekening is incidenteel en kunnen wel verklaren doordat we door COVID-19 nog niet al het geld uit hebben kunnen geven wat we hadden gepland. Zo zijn activiteiten vertraagd of konden niet doorgaan, of hebben we andere prioriteiten gesteld vanwege COVID-19. COVID-19 maakte fysieke bijeenkomsten onmogelijk, bijvoorbeeld in participatie-trajecten, voor groepstrainingen bij re-integratie of wijkraad bijeenkomsten over projecten in de buurt. Dat betekende vertraging, uitstel of opnieuw afwegen. We hopen dit in 2021 weer op te pakken.
We zagen echter ook aandachtsgebieden waarop we opnieuw tekorten kenden. Door het abonnementstarief en de autonome groei nam het tekort op de Wmo opnieuw toe. Ook op de jeugdhulp hebben we dit jaar weer geld toe moeten leggen.
Dat we een flink saldo hebben, geeft ons een dubbel gevoel. Aan de ene kant zijn we blij dat onze financiële positie op orde is en we ondanks de crisis geen tekort hoeven te presenteren. We zien geen tekorten en ook een stabiele reservepositie die voldoende buffer heeft om tegenslagen op te vangen. Onze vermogenspositie is zelfs verbeterd. Aan de andere kant is een behoorlijk bedrag overhouden, terwijl de samenleving met een ongekende pandemie te maken heeft lastig uit te leggen. Het saldo van nu biedt echter geen enkele garantie voor de toekomst. De financiële positie staat namelijk fors onder druk. De meerjarenbegroting 2021-2024 was ternauwernood sluitend. En we zien de tekorten binnen Jeugdhulp en de Wmo (door de invoering van het abonnementstarief) jaarlijks verder oplopen. De rijksmiddelen die we hiervoor ontvangen zijn echt onvoldoende. En wat zijn de langere termijn gevolgen van COVID-19, bijvoorbeeld voor onze gezondheid, de economie, arbeidsmarkt en de effecten voor schuldhulpverlening? Het Rijk heeft ons voor de acute problemen in 2020 op een uitstekende manier ondersteund met een royaal pakket van maatregelen en geld.
Ook de gevolgen van de landelijke verkiezingen geven onzekerheid. Hoe staat een nieuw kabinet dadelijk tegenover de oproep van gemeenten voor compensatie voor de forse opgaven waar we voorstaan? Wat besluit het nieuwe kabinet over de opschalingskorting, de herverdeling van het gemeentefonds, een mogelijke structurele verhoging van de bijdrage voor jeugdhulp?
We zien veel onzekerheden en vragen waar we nog geen antwoord op hebben. We verwachten dat deze onzekerheid nog wel even blijft. In de kadernota zullen we aangeven hoe we hier richting de begroting mee om willen gaan.
Het grondbedrijf staat er goed voor. In 2020 zijn extra winsten gerealiseerd en is de algemene bedrijfsreserve gestegen naar ruim € 24 miljoen. Deze middelen hebben we hard nodig om onze ambities op het gebied van woningbouw en bedrijventerreinen te realiseren. Na 2025 droogt het grondbedrijf op. We zullen het geld dus goed en duurzaam renderend in moeten zetten.
We hebben er voor gekozen om niet te bezuinigingen maar om juist anticyclisch te investeren. Het wordt gezien de grote onzekerheden een grote uitdaging om dit richting de kadernota 2022 vol te houden.
We gaan hier graag het gesprek met u over aan,
Burgemeester en wethouders van Oss.
De secretaris, De burgemeester,
drs. H. Mensink drs. W.J.L. Buijs-Glaudemans